MEME KANSERİ BİLİNÇLENDİRME AYI BASIN BÜLTENİ 2018
Meme kanseri memedeki hücrelerin kontrolsüz çoğalmasıyla ortaya çıkar. Meme kanserinin neredeyse tamamı kadınlarda görülür. Ancak erkeklerde de meme kanseri görülebilir. Meme kanseri ülkemizde ve dünyada kadınlarda en sık görülen ve aynı zamanda en sık ölüme neden olan kanser türüdür. Erken teşhis edildiğinde tedavisi mümkün olan bir kanser türüdür. Bu tehdidin azaltılmasında atılacak adımlardan biri de; risk gruplarının belirlenmesi ve tarama programlarının yaygınlaştırılması ile mümkün olacaktır. 2004 yılından beri kadınların meme kanserinin erken teşhisinin önemini ve meme kanseri farkındalığının vurgulanması amacıyla Ekim ayı tüm dünyada ve ülkemizde meme kanseri bilinçlendirme ve farkındalık ayı olarak belirlenmiştir.
Meme kanserinin risk faktörleri; yaş, cinsiyet (başta kadın olmak) hiç doğum yapmamış ve 30 yaşından sonra ilk doğumunu yapanlar, yeterli fiziksel aktivite yapmamak, alkol ve sigara kullanımı, fazla kilolu yada şişman olmak, doğum kontrol hapı ve iğnesi kullanımı, menapoz sonrası hormon tedavisi almak,kişinin bir memesinde kanser olması, yoğun meme dokusuna sahip olmak,memede iyi huylu oluşumların (fibroadenom gibi) olması, erken adet (mens) görmeye başlamak (özellikle 12 yaşından önce) menapoza özellikle 55 yaşından sonra girmek, göğüse radyoterapi almış olmak, ailede meme kanseri öyküsü olması; annesinde, anne tarafından akrabalarında, teyzesinde ve ve/veya kız kardeşinde meme kanseri olan kadınlarda meme kanseri gelişmesi riski normal toplumdan daha fazladır.
Meme kanserinin en sık rastlanan belirtisi, memede ağrısız, zamanla büyüyen bir yumrunun (kitlenin) ele gelmesi, hissedilmesidir. Ayrıca ele gelen yumru (kitle) olsa da olmasa da görülen belirtiler; memede ya da meme ucunda ağrı, meme derisinde kaşıntı ve yanmayla belirgin yangısal durum (ekzema, mayasıl) meme ucunda çekilmeler, memede portakal kabuğu görünümü, meme derisinde tahriş, tek taraflı meme ucunda akıntı- özellikle kanlı akıntı, koltuk altında yumru (kitle), memenin bir kısmında veya tümünde şişlik, memede şekil değişikliği, meme ya da meme ucu derisinde kızarıklık, kabuklaşma, kalınlaşmadır.
Meme kanseri ileri dönemlere gelene kadar belirti vermeyebilir. Meme kanserine erken dönemde tanı konması, tedavinin başarıya ulaşma ve hayatta kalma şansını arttırmaktadır. Erken teşhiste en önemli faktör, kişinin bu konuda bilinçlendirilmesidir. Erken tanı için üç temel yöntem uygulanabilir. Bunlar; evde kendi kendine yapılan meme kontrolleri, doktor tarafından yapılan meme muayeneleri ve mamografi (meme röntgen filmi) olarak sayılabilir. Kadınların 20 yaşından sonraki dönemde, her ay memelerini kendi kendilerine muayene etmeleri gereklidir. Ayrıca iki yılda bir doktorda meme muayenesi olunmalıdır.40-69 yaş arası kadınlarda ayda bir kendi kendine meme muayenesi yapılmalı, yılda bir doktorda meme muayenesi olunmalı ve iki yılda bir mamografi çektirilmelidir.
Tüm kanserlerde olduğu gibi; sağlıklı beslenme alışkanlıkları, fiziksel aktivite sağlıklı kiloda olma meme kanseri riskini azaltmaktadır. Özellikle 1,5-2 yıl emzirmenin de anneyi meme kanserinden koruduğuna dair çalışmalar bulunmaktadır.
Kanserin artan önemi ve maliyeti, kanserin önlenmesi, erken tanı ve tarama faaliyetlerini ön plana çıkarmaktadır.
İlimizde bu hizmetler Kanser Erken Teşhis, Tarama ve Eğitim Merkezi (KETEM), Sağlıklı Hayat Merkezi, Aile Hekimleri, Toplum Sağlığı Merkezlerimiz tarafından ÜCRETSİZ yürütülmektedir. Ayrıca bu ay içerisinde Sağlık Tarama Aracı ile 40-69 yaş arası bayanlara ÜCRETSİZ mamografi çekimi hizmete başlayacaktır.
Unutmayın… Erken teşhis hayat kurtarır.
Dr. Sedat KAVAS
İl Sağlık Müdürü