“Verem Eğitim ve Farkındalık Haftası” 1947 yılında kutlanmaya başlamıştır. Her yıl Ocak ayının ilk Pazar gününden başlayan haftada “Verem Eğitim ve Propaganda Haftası” olarak kutlanmakta ve bu hastalığa bütün toplum kesimlerinin dikkatinin çekilmesi amaçlanmaktadır.
TÜBERKÜLOZ HASTALIĞININ ETKENİ
Tüberküloz etkeni, Mycobacterium tuberkulosis complex basilleridir.
TÜBERKÜLOZUN BULAŞMASI
Tüberküloz basili hava yolu ile bulaşır. Basilin kaynağı tedavi görmemiş yada düzenli tedavi görmeyen aktif akciğer ve gırtlak veremi olan hastalardır. Hasta insanlardan öksürme ve hapşırma ile ortama yayılan mikrobun solunum yolu ile alınması sonucu bulaşır.
TÜBERKÜLOZ ENFEKSİYONU VE HASTALIĞI
Tüberküloz hastalığı ve enfeksiyonu birbirinden farklıdır. Tüberküloz enfeksiyonu vücutta tüberküloz basilinin sessiz durduğu ve adeta hapsedildiği bir durumdur. Tüberkülin deri testinin (TDT) pozitifleşmesi ile kendini gösterir. Tüberküloz enfeksiyonu olan kişilerin yaşamlarının bir döneminde hastalığın gelişme durumu vardır.
Tüberküloz hastalığı ise klinik belirti ve bulguların ortaya çıktığı duruma denir. Hastalığın gelişmesine yol açan, vücut direncini düşüren, bağışıklığı etkileyen hastalıklar ve etkenlerdir. Tüberküloz hastalığı saç ve tırnaklar hariç tüm doku ve organları tutabilir. En çok akciğerlerde görülmekle beraber lenf bezleri, kemikler, böbrekler ve beyin zarlarında görülebilir.
HASTALIĞIN TANISI:
Verem hastalığının kesin tanısı, balgamda verem mikrobunun gösterilmesi ile konur. Basilin mikroskopta gösterilmesi yada kültürde üretilmesi gereklidir. Hastanın semptomları ve röntgen bulguları hastalıktan hastalıktan şüphelenmeyi sağlar.
BELİRTİLERİ:
Genel yakınmalar: Halsizlik, iştahsızlık, kilo kaybı, çocuklarda kilo alamama, ateş ve gece terlemeleri olabilir.
Solunum sistemi yakınmaları: Öksürük, balgam, öksürükle kan tükürme, göğüs-sırt-yan ağrısı, nefes darlığıdır.
TÜBERKÜLOZ HASTALIĞININ TEDAVİSİ
Ülkemizde tüberküloz tedavisi ücretsizdir ve standarttır. Ve bu standart tedavi, hastane ve Verem savaş birimlerinde aynı şekilde düzenlenir.
Bulaştırıcı tüberküloz hastası ile aynı havayı paylaşan ve tüberküloz basiline maruz alan kişilere “temaslı” denir. Tüberküloz hastası ile teması olan kişide enfeksiyon gelişimini engellemek koruyucu ilaç tedavisi verilmektedir. Tüberküloz hastalarının aileleri ve diğer temaslıları ücretsiz olarak muayene edilir ve gerekli tetkikleri yapılır. Hasta olmayan fakat risk taşıyan kişilere tedavi başlanır.
İlimizde de Toplum sağlığı merkezine bağlı Verem Biriminde Doğrudan Gözetimli Tedavi (DGT) uygulanmakta olup, gelemeyen veya evden çıkmak istemeyen hastalar için Tele-DGT yöntemiyle hastaların ilaçlarını düzenli olarak kullanmaları sağlanmaktadır.
BCG aşısı özellikle çocuklarda kan yolu ile yayılan ve ağır seyreden tüberküloz hastalığını (Menenjit, miliyer tüberküloz) önlemede etkilidir. Ülkemizde BCG aşısı doğumdan sonra 2. Ayını dolduran bebeklere Aile Sağlığı Merkezlerinde ücretsiz olarak yapılmaktadır.
Verem halen dünya genelinde önemli bir sağlık problemidir. Tüberküloz birey ve toplumda sağlığın yanı sıra, ekonomik ve psiko-sosyal kayıplara neden olmaktadır. Tüberküloz tedavisinde, tedavi uyumu ve sürdürülebilmesi için ,Bakanlığımız ile Aile, Çalışma ve Sosyal Politikalar Bakanlığı arasında 12.12.2017 tarihinde protokol imzalanmış, maddi güçlükler yaşayan tüberküloz hastalarımıza nakdi yardım verilmeye başlanmıştır.
Veremsiz bir Türkiye için sağlıklı günler dilerim.
Dr. Sedat KAVAS
İl Sağlık Müdürü