Ülkemizin içinde bulunduğu coğrafik yapı ve mevsime yönelik özellikler nedeniyle enfeksiyon hastalıkları çeşitli dağılımlar göstermektedir. Artan hava sıcaklıkları su ve besinlerle bulaşan hastalıkların artmasına yol açabilmektedir. Önlem alınmadığı takdirde toplumda nadir olarak görülen hastalıklar bir anda salgın boyutlarına ulaşabilmektedir.
Özellikle, insan vücudunun yüzde 70’ini oluşturan ve hayati önem taşıyan su, kimi organizmaların karışımıyla halk sağlığı açısından en büyük riske dönüşebilmektedir.
Su ve besinlerle bulaşan hastalıklar belirli iklim koşullarını ve özellikle kötü hijyenik koşulları severler. Kişilerin temizlenme alışkanlıklarının az olduğu toplumlarda sık görülürler.
SU VE BESİNLERLE BULAŞAN HASTALIKLARIN ARTTIĞI DURUMLAR
- Hava sıcaklığının yüksek olduğu mevsimler
- Kentlerin gecekondu bölgeleri
- Kirli akarsu, göl ve yüzeysel suların çevresindeki yerleşim bölgeleri
- Anne sütü ile beslenemeyen bebekler
- İmmün yetmezliği olanlar
- Sağlıklı su temin edilemeyen yerler
- Karasineklerin yoğun olduğu durumlar
- Tuvalet, mutfak, banyo koşulları iyi olmayan hanelerde yaşayanlar
Su ve besinlerle bulaşan hastalıklarda etken genellikle ağız yoluyla alınır, sindirim yoluna yerleşir ve enfeksiyona yol açar. En sık karşılaşılan belirtiler karın ağrısı, ishal ve kusmadır.
Enfeksiyon zincirinin kırılmasında en etkili yaklaşım bulaşma yollarının kesilmesi ve olumsuz çevresel etmenlerin ortadan kaldırılmasıdır.
SU VE BESİNLERLE BULAŞAN HASTALIKLARDAN KORUNMANIN TEMEL KURALLARI
- Eller bol su ve sabunla (en az 15-20 sn) yıkanmalıdır. Sadece etkin el yıkama ile pek çok enfeksiyon hastalığından korunmak mümkündür.
- Sağlıklı ve yeterli su temin edilmelidir. Temiz olduğundan emin olunmayan sular kaynatılarak kullanılmalıdır.
- İnsan atıkları uygun şekilde uzaklaştırılmalıdır.
- Tuvaletten çıktıktan sonra eller mutlaka su ve sabunla iyice yıkanmalıdır.
- Karasineklerle mücadele için evlerde çöpler kapalı kovalarda biriktirilmelidir.
- Tüm sebze ve meyveler akan su altında bol ve temiz su ile yıkandıktan sonra yenilmelidir.
- Pişirilerek yenen yiyecekler güvenli bir şekilde hazırlanmalı ve buzdolabında uygun sıcaklık ve sürede saklanmalıdır.
- Açıkta satılan gıda maddeleri kesinlikle alınmamalı ve tüketilmemelidir.
- Gıda maddelerinin etiketlerinde Tarım ve Orman Bakanlığı’nın üretim izni, üretim ve son kullanma tarihlerinin bulunmasına dikkat edilmelidir.
- Kişide karın ağrısı, ishal ve kusma belirtileri ortaya çıkarsa mutlaka bir sağlık kuruluşuna başvurmalıdır.
Sağlıklı günler dilerim!...
Dr.Sedat KAVAS
İl Sağlık Müdürü